Bezdech senny to zaburzenie, które nie ogranicza się jedynie do nocnych przerw w oddychaniu – wpływa na jakość snu, zdrowie układu krążenia oraz codzienne funkcjonowanie organizmu. Nieleczony prowadzi do groźnych powikłań, dlatego warto zrozumieć jego mechanizm, objawy i możliwości terapii.
Objawy bezdechu sennego
Pierwszym sygnałem, który często zauważają bliscy, jest głośne i nierównomierne chrapanie przerywane chwilami ciszy. W tych momentach dochodzi do zatrzymania oddechu, które może powtarzać się nawet kilkaset razy w ciągu nocy. Osoba cierpiąca na bezdech senny zwykle nie zdaje sobie z tego sprawy, ale konsekwencje odczuwa w ciągu dnia.
Do typowych objawów należy uczucie zmęczenia mimo przesypiania całej nocy, częste wybudzenia, poranne bóle głowy i suchość w ustach. Nieleczony bezdech powoduje także zaburzenia koncentracji, spadek energii i senność w ciągu dnia, co zwiększa ryzyko wypadków. W dłuższej perspektywie pojawia się również podwyższone ciśnienie krwi, a układ sercowo-naczyniowy narażony jest na przeciążenia.
Przyczyny i czynniki ryzyka
Bezdech senny wynika z okresowego zapadania się górnych dróg oddechowych podczas snu. Drogi oddechowe zostają zablokowane, co prowadzi do krótkotrwałego niedotlenienia organizmu i wybudzenia, często nieuświadomionego przez chorego. Najczęściej dotyczy to osób z nadwagą, ponieważ tkanka tłuszczowa w obrębie szyi zwiększa nacisk na gardło.
Istotną rolę odgrywa także budowa anatomiczna – wąskie drogi oddechowe, przerost migdałków podniebiennych czy nieprawidłowości w budowie żuchwy mogą sprzyjać występowaniu tego zaburzenia. Do czynników ryzyka zalicza się również palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu i wiek powyżej 40 lat. Mężczyźni zapadają na bezdech senny częściej niż kobiety, choć po okresie menopauzy różnice te stają się mniej wyraźne.
Leczenie bezdechu nocnego
Podstawą terapii jest właściwa diagnoza, najczęściej wykonywana w pracowni snu, gdzie pacjent przechodzi badanie polisomnograficzne. Najskuteczniejszą metodą leczenia umiarkowanego i ciężkiego bezdechu jest stosowanie aparatu CPAP, który utrzymuje drożność dróg oddechowych poprzez stały przepływ powietrza. Dzięki temu pacjent oddycha swobodnie przez całą noc, a organizm nie doświadcza niedotlenienia.
W lżejszych postaciach pomocne mogą być specjalne aparaty ortodontyczne wysuwające żuchwę, które zmniejszają ryzyko zapadania się gardła. W niektórych przypadkach stosuje się także leczenie operacyjne – zabiegi usuwające przerost migdałków, korekcję przegrody nosowej czy zmniejszenie podniebienia miękkiego. Ważnym elementem terapii pozostaje zmiana stylu życia: redukcja masy ciała, unikanie alkoholu przed snem i ograniczenie używek.
