Zaburzenie koncentracji uwagi bez nadpobudliwości, czyli ADD, często bywa mylone z lenistwem, roztargnieniem czy brakiem zaangażowania. W rzeczywistości to poważny problem, który utrudnia życie zarówno dzieciom, jak i dorosłym. Osoby z ADD mają trudności ze skupieniem, często zapominają o obowiązkach i łatwo się rozpraszają – ale nie wykazują nadmiernej aktywności ruchowej, jak ma to miejsce w ADHD. Jakie są objawy tego zaburzenia i jak można sobie z nim radzić?
Czym jest ADD i czym różni się od ADHD?
ADD (Attention Deficit Disorder) to zaburzenie koncentracji uwagi, które nie wiąże się z nadmierną ruchliwością. W przeciwieństwie do ADHD, gdzie impulsywność i nadpobudliwość są kluczowymi objawami, osoby z ADD są często wycofane, zamyślone i sprawiają wrażenie „nieobecnych”.
Główne różnice między ADD a ADHD:
- ADD – dominują trudności z koncentracją, zapominanie, powolność w wykonywaniu zadań, rozproszenie uwagi. Nie występuje nadmierna aktywność ruchowa.
- ADHD – oprócz problemów z koncentracją dochodzi nadpobudliwość psychoruchowa i impulsywność.
ADD bywa trudniejsze do zdiagnozowania, ponieważ brak widocznych oznak nadpobudliwości sprawia, że osoby z tym zaburzeniem są często uznawane za „marzycieli” lub „roztargnione jednostki”, zamiast otrzymać odpowiednią diagnozę i wsparcie.
Objawy ADD – jak rozpoznać zaburzenie?
Osoby z ADD mogą mieć trudności w wielu obszarach życia – zarówno w szkole, pracy, jak i codziennych obowiązkach. Typowe objawy to:
- Problemy z koncentracją – trudność w skupieniu uwagi na jednej rzeczy przez dłuższy czas, zwłaszcza jeśli zadanie nie jest angażujące.
- Zapominanie – gubienie przedmiotów, zapominanie o terminach, niemożność przypomnienia sobie ważnych informacji.
- Słaba organizacja – trudność w planowaniu działań, odkładanie rzeczy na później, chaos w dokumentach czy przestrzeni wokół siebie.
- Rozproszenie uwagi – nawet najmniejszy bodziec (hałas, rozmowy, dźwięki telefonu) może całkowicie wybić osobę z ADD z rytmu pracy.
- Trudności w dokończeniu rozpoczętych zadań – osoby z ADD często mają wiele pomysłów, ale rzadko kończą to, co zaczęły.
W przypadku dzieci objawy mogą skutkować słabszymi wynikami w szkole, brakiem zaangażowania w zajęcia oraz nieustannym „bujaniem w obłokach”. U dorosłych ADD może objawiać się problemami z organizacją pracy, trudnością w dotrzymywaniu terminów oraz poczuciem chronicznego rozkojarzenia.
Jak ADD wpływa na życie codzienne?
Życie z ADD nie jest łatwe – zaburzenie to może prowadzić do problemów zarówno w sferze zawodowej, jak i osobistej. Osoby z ADD często słyszą, że są „niezorganizowane”, „leniwe” lub „roztrzepane”, co może wpływać na ich samoocenę i relacje z innymi.
W pracy ADD może prowadzić do:
- Trudności w zarządzaniu czasem – spóźnienia, problemy z dotrzymywaniem terminów.
- Niskiej efektywności – trudność w dokończeniu projektów, częste przeskakiwanie z zadania na zadanie.
- Zaburzeń motywacji – osoby z ADD często prokrastynują i zaczynają działać dopiero pod presją czasu.
W życiu prywatnym osoby z ADD mogą doświadczać frustracji wynikającej z trudności w organizacji codziennych obowiązków, co wpływa na ich relacje z partnerami i rodziną.
Metody leczenia i radzenia sobie z ADD
Choć ADD jest zaburzeniem, które towarzyszy osobie przez całe życie, można nauczyć się nad nim panować i poprawić jakość życia. Do najczęściej stosowanych metod należą:
1. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
Pomaga osobom z ADD rozwijać strategie poprawy koncentracji, organizacji i zarządzania czasem. Uczy również, jak radzić sobie z frustracją i poczuciem przytłoczenia.
2. Farmakoterapia
W niektórych przypadkach stosuje się leki poprawiające koncentrację i redukujące objawy ADD – najczęściej są to środki stymulujące, podobne do tych stosowanych w ADHD, jednak ich dobór zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta.
3. Techniki organizacyjne
Osoby z ADD mogą poprawić swoją efektywność, stosując m.in.:
- Tworzenie list zadań i harmonogramów.
- Pracę w krótkich, intensywnych blokach czasowych (np. technika Pomodoro).
- Eliminowanie rozpraszaczy, np. wyłączanie powiadomień na telefonie.
4. Zdrowy tryb życia
Aktywność fizyczna, zdrowa dieta i odpowiednia ilość snu mogą pozytywnie wpływać na funkcjonowanie mózgu i redukcję objawów ADD.
ADD to nie tylko problem z koncentracją – to zaburzenie, które może mieć duży wpływ na życie codzienne. Jednak dzięki odpowiednim strategiom i wsparciu można nauczyć się nad nim panować i funkcjonować na pełnych obrotach.
