Miażdżyca aorty brzusznej to poważna choroba układu krążenia, w której dochodzi do zwężenia i usztywnienia największej tętnicy w organizmie. Gromadzenie się blaszek miażdżycowych w ścianach aorty prowadzi do ograniczenia przepływu krwi, co może skutkować groźnymi powikłaniami, takimi jak tętniak czy niedokrwienie narządów. Jakie są objawy miażdżycy aorty brzusznej, jak ją diagnozować i jakie metody leczenia są stosowane?
Co to jest miażdżyca aorty brzusznej?
Miażdżyca to choroba, w której dochodzi do odkładania się złogów tłuszczowych (tzw. blaszek miażdżycowych) w ścianach tętnic. W przypadku aorty brzusznej, która odpowiada za doprowadzanie krwi do dolnej części ciała, może to prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak:
- Niedokrwienie narządów jamy brzusznej.
- Zwężenie tętnic biodrowych i kończyn dolnych.
- Powstawanie tętniaka aorty brzusznej, który grozi pęknięciem.
Przyczyny miażdżycy aorty brzusznej
Miażdżyca rozwija się latami i zwykle jest wynikiem niezdrowego stylu życia oraz predyspozycji genetycznych.
Czynniki ryzyka:
- Wysoki poziom cholesterolu LDL („złego” cholesterolu).
- Nadciśnienie tętnicze.
- Palenie papierosów.
- Cukrzyca i insulinooporność.
- Otyłość i brak aktywności fizycznej.
- Dieta bogata w tłuszcze nasycone i cukry proste.
- Predyspozycje genetyczne i historia miażdżycy w rodzinie.
Objawy miażdżycy aorty brzusznej
Na wczesnym etapie miażdżyca aorty brzusznej często nie daje żadnych objawów. Pierwsze symptomy pojawiają się, gdy zwężenie tętnicy zaczyna ograniczać przepływ krwi.
Najczęstsze objawy:
- Bóle brzucha – zwłaszcza po jedzeniu, mogące sugerować niedokrwienie jelit.
- Uczucie ciężkości i osłabienie nóg – spowodowane ograniczonym przepływem krwi do kończyn dolnych.
- Problemy z trawieniem – wzdęcia, biegunki, uczucie pełności.
- Zimne stopy i bladość skóry nóg – sygnał niedokrwienia dolnych partii ciała.
- Ból pleców w okolicy lędźwiowej – w przypadku powiększonego tętniaka aorty.
Jeśli miażdżyca doprowadzi do powstania tętniaka aorty, może dojść do jego pęknięcia, co objawia się nagłym, silnym bólem brzucha i może stanowić stan zagrożenia życia.
Diagnostyka miażdżycy aorty brzusznej
W celu wykrycia miażdżycy aorty brzusznej lekarz może zlecić różne badania obrazowe i laboratoryjne.
Podstawowe metody diagnostyczne:
- USG Doppler aorty brzusznej – podstawowe badanie oceniające przepływ krwi i obecność blaszek miażdżycowych.
- Tomografia komputerowa (TK) z kontrastem – dokładne zobrazowanie zmian miażdżycowych i ocenę średnicy aorty.
- Angiografia rezonansu magnetycznego (MRA) – ocena zwężeń tętnic i tętniaków.
- Badania krwi – poziom cholesterolu, glukozy, trójglicerydów.
Leczenie miażdżycy aorty brzusznej
Leczenie miażdżycy aorty brzusznej zależy od stopnia zaawansowania choroby. W początkowych stadiach stosuje się leczenie zachowawcze, a w bardziej zaawansowanych przypadkach konieczne mogą być zabiegi chirurgiczne.
1. Leczenie zachowawcze
- Zmiana diety – ograniczenie tłuszczów nasyconych, zwiększenie ilości warzyw i błonnika.
- Aktywność fizyczna – regularny ruch pomaga poprawić krążenie.
- Leczenie farmakologiczne:
- Statyny – obniżają poziom cholesterolu.
- Leki przeciwpłytkowe (np. aspiryna) – zmniejszają ryzyko zakrzepów.
- Leki obniżające ciśnienie krwi.
2. Leczenie zabiegowe
Jeśli zwężenie aorty brzusznej jest znaczne lub pojawia się ryzyko pęknięcia tętniaka, konieczne może być leczenie operacyjne.
- Angioplastyka z implantacją stentu – poszerzenie zwężonej tętnicy za pomocą specjalnego balonu i wstawienie stentu.
- Operacja by-passów aortalnych – omijanie zwężonego odcinka poprzez stworzenie nowej drogi przepływu krwi.
- Operacja tętniaka aorty – w przypadku dużych tętniaków konieczne jest ich chirurgiczne usunięcie i zastąpienie protezą naczyniową.
Jak zapobiegać miażdżycy aorty brzusznej?
Profilaktyka miażdżycy opiera się głównie na zdrowym stylu życia i eliminacji czynników ryzyka.
Najważniejsze zasady profilaktyki:
- Dieta bogata w warzywa, błonnik i zdrowe tłuszcze (np. oliwa z oliwek, orzechy).
- Regularna aktywność fizyczna – minimum 30 minut dziennie.
- Kontrola cholesterolu i ciśnienia tętniczego – regularne badania krwi.
- Unikanie palenia papierosów – nikotyna przyspiesza rozwój miażdżycy.
- Ograniczenie spożycia alkoholu – nadmiar alkoholu zwiększa ryzyko nadciśnienia.
Podsumowanie
Miażdżyca aorty brzusznej to poważna choroba, która może prowadzić do niedokrwienia narządów i kończyn, a w skrajnych przypadkach – do groźnego tętniaka. Wczesne wykrycie zmian miażdżycowych i wdrożenie leczenia (zarówno farmakologicznego, jak i chirurgicznego) może znacznie zmniejszyć ryzyko powikłań. Kluczowe znaczenie ma zdrowy tryb życia, kontrola poziomu cholesterolu i regularne badania profilaktyczne.
