Eozynofile, zwane też eozynocytami, to rodzaj białych krwinek odpowiedzialnych głównie za reakcje alergiczne i obronę organizmu przed pasożytami. Ich poziom we krwi może dostarczyć cennych informacji o stanie zdrowia – zarówno podwyższone, jak i obniżone wartości wymagają odpowiedniej interpretacji. Co oznacza nieprawidłowy wynik badania eozynofili?
Czym są eozynofile i jaką pełnią rolę?
Eozynofile (EOS) to jedna z grup leukocytów, czyli białych krwinek, które biorą udział w reakcjach odpornościowych organizmu. Powstają w szpiku kostnym, a następnie krążą we krwi i migrują do tkanek, gdzie zwalczają drobnoustroje oraz biorą udział w regulacji procesów zapalnych.
Ich główne zadania to:
- Obrona organizmu przed pasożytami, szczególnie robakami obłymi i płaskimi.
- Udział w reakcjach alergicznych – odpowiadają za objawy alergii, takie jak katar sienny czy pokrzywka.
- Współudział w odpowiedzi immunologicznej – działają w przypadku infekcji i stanów zapalnych.
Norma eozynofili – jakie wartości są prawidłowe?
Norma eozynofili u dorosłych wynosi od 0 do 5% w rozmazie krwi, czyli około 50–500 komórek na mikrolitr krwi. U dzieci wartości mogą być nieco wyższe.
Nieprawidłowy poziom eozynofili może wskazywać na różne problemy zdrowotne – zarówno podwyższone, jak i obniżone wartości wymagają dalszej diagnostyki.
Podwyższone eozynofile – co oznaczają?
Zbyt wysoka liczba eozynofili w badaniu krwi nazywana jest eozynofilią. Może być wynikiem różnych czynników, takich jak:
1. Alergie i astma
Najczęstszą przyczyną eozynofilii są reakcje alergiczne – organizm wytwarza nadmierną ilość eozynocytów w odpowiedzi na alergeny, takie jak pyłki, sierść zwierząt czy niektóre pokarmy. Astma oskrzelowa również często wiąże się z podwyższonym poziomem eozynofili.
2. Infekcje pasożytnicze
Podwyższony poziom eozynofili może świadczyć o obecności pasożytów w organizmie. Szczególnie często obserwuje się to przy zakażeniach robakami jelitowymi, takimi jak glisty, tasiemce czy owsiki.
3. Choroby autoimmunologiczne
Niektóre schorzenia, takie jak toczeń rumieniowaty układowy czy reumatoidalne zapalenie stawów, mogą powodować wzrost eozynofili jako element reakcji zapalnej organizmu.
4. Niektóre nowotwory
Choć rzadziej, eozynofilia może być związana z chorobami nowotworowymi, zwłaszcza białaczkami i chłoniakami. Jeśli wysoki poziom eozynofili utrzymuje się długo i towarzyszą mu inne niepokojące objawy, konieczna jest dokładniejsza diagnostyka.
5. Skutki uboczne leków
Niektóre leki, w tym antybiotyki i środki przeciwzapalne, mogą powodować wzrost eozynofili jako efekt uboczny.
Obniżone eozynofile – czy to powód do niepokoju?
Zbyt niski poziom eozynofili nazywany jest eozynopenią. W większości przypadków nie jest to objaw poważnych chorób, ale może sygnalizować pewne problemy zdrowotne, takie jak:
- Silny stres lub przewlekłe zmęczenie – długotrwałe napięcie psychiczne może prowadzić do spadku liczby eozynofili.
- Ostre infekcje bakteryjne – podczas infekcji organizm mobilizuje inne komórki odpornościowe, co może prowadzić do chwilowego obniżenia liczby eozynofili.
- Kortykosteroidy – stosowanie leków steroidowych hamuje produkcję eozynofili, co może skutkować ich spadkiem.
- Niektóre choroby szpiku kostnego – w rzadkich przypadkach niski poziom eozynofili może wynikać z zaburzeń w produkcji komórek krwi.
Kiedy należy wykonać badanie eozynofili?
Badanie poziomu eozynofili zazwyczaj wykonuje się w ramach morfologii krwi z rozmazem, szczególnie jeśli pacjent zmaga się z:
- częstymi infekcjami,
- objawami alergii (np. katar, świąd, wysypka),
- przewlekłym zmęczeniem i osłabieniem,
- podejrzeniem zakażenia pasożytami.
Nieprawidłowy wynik nie zawsze oznacza chorobę, ale wymaga dalszej interpretacji przez lekarza. Warto przy tym pamiętać, że poziom eozynofili może się zmieniać w ciągu dnia i zależeć od wielu czynników, w tym stylu życia czy diety.
